ارائه یک مدل عمومی جدید برای برآورد تابش خورشیدی در مناطق خشک و نیمه خشک ایران

نویسندگان

محمدحسین مبین

دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد اعظم غلام نیا

دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد حمید سودایی زاده

دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد عباس میرحسینی

کارشناس ارشد مرکز تحقیقات اقلیمی، اداره کل هواشناسی استان یزد

چکیده

برآورد تابش خورشیدی روزانه (rs) برپایه­ی پارامتر های هواشناختی اندازه­گیری شده در سطح افقی زمین به صورت گسترده در زمینه­های مختلف به کار برده می­شود. به دلیل مشکلات اقتصادی و فنی، اندازه­گیری تابش در همه مناطق ممکن نیست و باید بر اساس مدل­های ریاضی به گونه­ای آن را تخمین زد. یکی از روش­های متداول برای تخمین تابش خورشیدی رسیده به زمین، استفاده از متغیرهای دمایی و جغرافیایی در هر مکان است. مدل هایی که بدین منظور در جهان و به­ویژه در ایران پیشنهاد شده اغلب وابسته به یک نقطه خاص بوده است. بنابراین در این پژوهش تلاش شده تا یک مدل عمومی جدید برای تخمین rsبرای مناطق خشک و نیمه­خشک ایران معرفی گردد. برای دستیابی به این هدف با استفاده از داده­هایی چون دما (حداقل و حداکثر) در مقیاس روزانه، مختصات جغرافیایی (طول و عرض جغرافیایی) و ارتفاع از سطح دریا در دوره آماری 2010-1970 مربوط به ایستگاه­های همدیدی اصفهان، کرمان، مشهد، طبس و خور و بیانک که در سامانۀ طبقه­بندی کوپن دارای آب و هوای خشک و نیمه خشک هستند، چندین مدل رایج جهانی وابسته به مکان، جهت برآورد rs بررسی و پس از مقایسه کارآیی آن ها با توجه به شاخص های آماری، برازنده­ترین مدل معرفی شد. برای ارائه مدل عمومی و بسط معادله آن، بین ضرایب برازنده­ترین مدل وابسته به مکان و ویژگی های جغرافیایی هر مکان (طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا) در هر ایستگاه، روابط رگرسیونی خطی چندگانه ایجاد و بررسی، و سپس بر اساس محاسبات فوق یک معادله عمومی استنتاج شد. نتایج حاکی از آن است که مدل عمومی معرفی شده در این تحقیق، با میانگین کارآیی مدل 80/0، میانگین خطای معیار 01/0- ، میانگین جذر مربعات خطا 5/6 و میانگین ضریب مجموع باقی­مانده ها 069/0 برازنده ترین مدل عمومی برآورد تابش خورشیدی روزانه (rs) در مناطق خشک و نیمه خشک ایران می­باشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارائه مدلی جدید جهت برآورد میزان انرژی روزانه خورشید در نواحی خشک و نیمه خشک ایران

چکیده برآورد تابش خورشیدی روزانه(Rs) برپایه‌ پراسنج‌های هواشناختی اندازه‌گیری شده در سطح افقی زمین به‌ صورت گسترده در زمینه‌های مختلف به‌ کار برده می‌شود. به دلیل مشکلات اقتصادی و فنی، اندازه‌گیری تابش در همه مناطق ممکن نیست و باید براساس مدل‌‌های ریاضی به گونه‌ای آن را تخمین زد. یکی از روش‌های متداول برای تخمین تابش خورشیدی رسیده به زمین، استفاده از متغیرهای دمایی و جغرافیایی در هر مکان است. د...

متن کامل

ارزیابی مدل درختی M5 و دو مدل تجربی مبتنی بر دمای هوا برای برآورد تابش خورشیدی با استفاده از LST در یک اقلیم نیمه خشک

تابش خورشیدی از پارامترهای ورودی برای بسیاری از مطالعات شبیه‌سازی مانند فرآیندهای وابسته به تغییرات آب و هوایی، هیدرولوژی و اکولوژی است. مدل­های پیشنهادی به­منظور برآورد این پارامتر به علت این­که از داده­های هواشناسی از نوع مکانی نقطه­ای استفاده می­کنند، برآورد نقطه‌ای از مقدار تابش ارائه می‌کنند. در این پژوهش، دو مدل تجربی هارگریوز- سامانی و محمود – هابرد که مبتنی بر داده­های دمای هوا هستند، ب...

متن کامل

الگوی برآورد دمای متوسط روزانه در مناطق خشک و نیمه خشک ایران

 میانگین دماهای کمینه و بیشینة روزانه قدیمی‌ترین روش برآورد متوسط دمای روزانه است که به عنوان روش استاندارد شدة جهانی از قرن نوزدهم به‌کار می‌رود. متأسفانه دقت این روش مناسب نیست. در این تحقیق کلیه ایستگاه‌های دمانگار خراسان بزرگ انتخاب و نمونه‌ای به‌کمک نمونه‌گیری منظم (سیستماتیک) انتخاب، سپس دماهای  بیشینه و کمینه و دمای متوسط روزانه به‌کمک انتگرال‌گیری سطح زیر منحنی از روی کاغذهای دمانگارها ...

متن کامل

ارائه مدلی جدید جهت برآورد میزان انرژی روزانه خورشید در نواحی خشک و نیمه خشک ایران

چکیده برآورد تابش خورشیدی روزانه(rs) برپایه پراسنج های هواشناختی اندازه گیری شده در سطح افقی زمین به صورت گسترده در زمینه های مختلف به کار برده می شود. به دلیل مشکلات اقتصادی و فنی، اندازه گیری تابش در همه مناطق ممکن نیست و باید براساس مدل های ریاضی به گونه ای آن را تخمین زد. یکی از روش های متداول برای تخمین تابش خورشیدی رسیده به زمین، استفاده از متغیرهای دمایی و جغرافیایی در هر مکان است. در ای...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
خشکبوم

جلد ۵، شماره ۲، صفحات ۹۵-۱۰۲

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023